Coraz częściej spotykanym rozwiązaniem w budynkach wielorodzinnych, wspólnotach mieszkaniowych czy osiedlach domów szeregowych jest wspólna instalacja fotowoltaika i współdzielony wallbox, z którego korzysta kilku właścicieli pojazdów elektrycznych. Choć taka forma korzystania z energii słonecznej zwiększa efektywność systemu, wymaga precyzyjnych zasad rozliczania zużycia energii, by była sprawiedliwa i przejrzysta dla wszystkich użytkowników. Niezbędne jest wdrożenie technologii pomiarowej oraz modelu podziału kosztów, który uwzględnia zarówno ilość zużytej energii, jak i czas ładowania.
Systemy pomiaru energii na wyjściu wallboxa
Podstawą do dokładnego rozliczania energii z PV przy współdzielonym wallboxie są liczniki energii przypisane do każdego użytkownika. Najczęściej instaluje się podliczniki na każdej linii ładowania lub stosuje się inteligentny wallbox z funkcją identyfikacji użytkownika za pomocą karty RFID. Rozwiązania takie, jak oferowane przez fotowoltaika, pozwalają automatycznie przypisać zużycie energii do konkretnej osoby i wygenerować miesięczny raport. Dzięki temu użytkownicy mają jasny wgląd w swój udział w zużyciu wspólnej energii.
Aplikacje mobilne i portale użytkownika
W nowoczesnych systemach zarządzania energią dużą rolę odgrywają aplikacje mobilne i panele administracyjne. Użytkownicy logują się do aplikacji, gdzie widzą swoje zużycie, historię ładowania oraz ewentualne opłaty. Tego typu rozwiązania są szczególnie popularne w inwestycjach opartych na instalacje fotowoltaiczne w budynkach wspólnotowych. System pozwala nie tylko kontrolować zużycie energii, ale także ustalać limity dzienne, tygodniowe lub procentowe, co sprzyja równemu dostępowi do ładowarki.
Modele rozliczeń: rzeczywiste zużycie czy ryczałt?
W zależności od technicznych możliwości systemu oraz decyzji wspólnoty, można przyjąć dwa główne modele rozliczeń: według rzeczywistego zużycia lub ryczałtem. Pierwszy z nich wymaga precyzyjnych pomiarów i raportów, ale jest najbardziej sprawiedliwy. Drugi opiera się na stałej miesięcznej opłacie, podzielonej np. równo między użytkowników lub proporcjonalnie do wcześniej ustalonych udziałów. W projektach takich jak fotowoltaika, często stosuje się model mieszany – podstawowy ryczałt z dopłatą za nadwyżkę.
Rozliczanie nadwyżek i energii z sieci
W przypadku współdzielenia wallboxa i instalacji PV należy również uwzględnić sytuacje, gdy ładowanie odbywa się częściowo z sieci. System rozliczeń musi przewidywać, jaka część energii pochodziła z instalacje fotowoltaiczne, a jaka została pobrana z zewnętrznej sieci energetycznej. Inteligentne systemy EMS potrafią takie dane rejestrować, przypisując koszt tańszej energii z PV i droższej z sieci osobno, co pozwala uniknąć nieporozumień i błędów w rozliczeniach między użytkownikami wallboxa.
Umowy użytkowania i regulaminy wewnętrzne
Dla jasnych zasad współużytkowania wallboxa konieczne jest spisanie umowy lub regulaminu, który określi warunki dostępu, sposób rozliczania, harmonogramy ładowania oraz odpowiedzialność za serwis i ewentualne awarie. Fotowoltaika współdzielona to projekt oparty na zaufaniu, ale warto zabezpieczyć interesy wszystkich stron formalnie. Dokument taki może też określać minimalny lub maksymalny czas korzystania z wallboxa w ciągu tygodnia, by uniknąć nadużyć i promować równy dostęp do energii dla wszystkich użytkowników.
Współdzielenie wallboxa zasilanego z fotowoltaika wymaga przemyślanego podejścia do rozliczania energii i wdrożenia odpowiednich technologii pomiarowych oraz organizacyjnych. Instalacje fotowoltaiczne wykorzystywane w tym celu oferują ogromny potencjał oszczędności, ale tylko wtedy, gdy zasady współużytkowania są transparentne, sprawiedliwe i zrozumiałe dla wszystkich uczestników systemu.